• język polski

      • PRZEDMIOTOWE ZASADY  OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY 4, 5, 6, 7, 8

        Podstawa prawna do opracowania Przedmiotowych Zasad Oceniania:

         

        1) Podstawa programowa opracowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, zawarta w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. (DzU z 2017 r., poz. 356).

         

        2) Program nauczania: „NOWE Słowa na start!” program nauczania języka polskiego na II etapie kształcenia ogólnego – w klasach IV–VIII szkoły podstawowej.

                                                          

        3) Wewnątrzszkolne Zasady Oceniania

         

        Cele oceniania:

        -   rozpoznanie przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań programowych,

        -   informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie,

        -   pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju i motywowanie go do dalszej pracy,

        -   dostarczenie rodzicom lub opiekunom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia,

        -   umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej,

        -   dostarczenie nauczycielowi informacji zwrotnej na temat efektywności jego nauczania, prawidłowości doboru metod i technik pracy z uczniem.

         

         

        1. Uczniowie oceniani są według skali od 1-6.

        2. Sposobem kontroli wiedzy i umiejętności zdobytych przez uczniów w procesie nauczania są:

         

        Sprawdziany wiadomości i umiejętności

         

         

         

        Sprawdziany z lektur   

         

         

         

         

         Uczniowie piszą sprawdzian po każdym dziale. Sprawdzian ma na celu  sprawdzenie wiadomości i umiejętności ucznia z zakresu danego działu (właściwe odczytanie tekstu, posługiwanie się formami wypowiedzi pisemnej, zagadnienia z zakresu literatury, języka, kultury i ortografii).

         

         

         

        Sprawdziany z lektur to sprawdziany z treści lektur oraz problematyki w nich zawartej. Uczniowie klasy VII i VIII po omówieniu lektury obowiązkowej piszą sprawdzian lub mierzą się z arkuszem egzaminacyjnym dotyczącym omawianej lektury.

         

        Sprawdziany są obowiązkowe. Sprawdzane są w ciągu 1 tygodnia. Przechowywane są przez nauczyciela do końca roku szkolnego, następnie niszczone. Prace są udostępniane do wglądu rodzicom na zebraniu lub podczas indywidualnego spotkania. Spisywanie (ściąganie) na sprawdzianie jest jednoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej. Ocenę z ze sprawdzianów ustala się według skali procentowej:

        100% - 96% - stopień celujący

        95,99% - 90% - stopień bardzo dobry

        89,99% - 70% - stopień dobry

        69,99% - 55% - stopień dostateczny

        54,99% - 30% - stopień dopuszczający

        29,99% - 0% - stopień niedostateczny

         

        Uczniowie przed każdym sprawdzianem otrzymują NACOBEZU wraz z kartą samooceny, a po,  informację zwrotną, pisemną lub ustną. Uczeń może poprawić każdy sprawdzian wiadomości.

         

        Dyktanda

        Przeprowadzane są po cyklu lekcji ortograficznych i dotyczą czynnego posługiwania się zasadami ortograficznymi, które są ćwiczone na lekcji.

        Ocena za dyktando:

        bardzo dobry  (1 błąd)

        dobry (2-3 błędy)

        dostateczny (4-5  błędów)

        dopuszczający (6-7  błędów)

        niedostateczny (8 i więcej błędów)

        Błędem ortograficznym obniżającym ocenę jest niepoprawna pisownia wyrazów ze znanymi dla ucznia zasadami.

        BŁĘDY PODSTAWOWE (zasadnicze) dotyczą zasad pisowni wyrazów z: • u – ó ,  • ż – rz ,  • h – ch , • nie z poznanymi częściami mowy , • wielkich liter , • pisownia łączna przyimka z rzeczownikiem lub inną częścią mowy • cząstką by.

         

        Praca domowa

        Kontrolowana na bieżąco. Prace domowe mogą być pisemne lub ustne,  krótkoterminowe lub długoterminowe.

         

         

        Zeszyt przedmiotowy   i zeszyt ćwiczeń

        Prowadzenie zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń jest obowiązkowe. Nauczyciel na bieżąco sprawdza zeszyt przedmiotowy oraz zeszyt ćwiczeń i poprawia błędy. Nie stawia się oceny za prowadzenie zeszytu.

        Praca na lekcji

        To praca ucznia na lekcji: aktywność, praca w grupie, praca samodzielna z kartą pracy lub ćwiczenia utrwalające w zeszycie ćwiczeń.

        Recytacja

        Uczniowie przygotowują recytację zadanego utworu poetyckiego lub prozatorskiego. Przewidziana jest co najmniej jedna recytacja w ciągu półrocza

        Kryteria oceny recytacji:

        1)Zgodność z tekstem

        2)Płynność recytacji (bez poprawek, czekania na podpowiedź);

        3)Przestrzeganie znaków przestankowych;

        4)Dostosowanie tempa recytacji i barwy głosu do treści oraz nastroju wybranego fragmentu;            

        5)Gesty i mimika.

         

        Wypowiedzi pisemne

        Ocenie podlega umiejętność redagowania różnych form wypowiedzi pisemnych .Uczniowie będą oceniani kryterialnie. Oceniając, bierze się pod uwagę następujące kryteria (5 punktów):

        1)Praca na temat.

        2)Postać graficzna pracy.

        3)Język (klasa 4 – dopuszczalne 4 błędy językowe; klasa 5 i 6 – dopuszczalne 3 błędy językowe; klasa 7,8  – dopuszczalne 3 błędy językowe).

        4)Ortografia (klasa 4 – dopuszczalne 4 błędy ortograficzne; klasa 5 i 6 – dopuszczalne 3 błędy ortograficzne, klasa 7,8 – dopuszczalne 3 błędy ortograficzne).

        5)Interpunkcja(klasa 4 – dopuszczalne 4 błędy interpunkcyjne; klasa 5 i 6 – dopuszczalne 3 błędy interpunkcyjne, klasa 7,8 – dopuszczalne 3 błędy interpunkcyjne).

        Uczniowie za każde zagadnienie otrzymują 0 lub 1 punkt.

        Ocenę celującą otrzymują wówczas, gdy praca realizuje temat, ma właściwą postać graficzną, jest bezbłędna pod względem językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, zawiera szczególne walory (słownictwo bogate, wypowiedź żywa, swobodna, jasna i precyzyjna, oryginalne ujęcie tematu).

        Egzaminacyjne formy wypowiedzi w klasie 7 i 8 (rozprawka, opowiadanie twórcze) oceniane są według kryteriów egzaminacyjnych (20 punktów).

        1)Realizacja tematu wypowiedzi

        2)Elementy twórcze

        3)Kompetencje literackie i kulturowe

        4)Kompozycja tekstu

        5)Styl

        6)Język

        7)Ortografia

        8)Interpunkcja

        Uczniowie przed przystąpieniem do pisania są zapoznawani z kryteriami wypowiedzi i punktacją.

        Uczniowie, redagując wypowiedź pisemną, muszą pamiętać o objętości pracy:

        Klasa 4 – nie mniej niż 8 zdań.

        Klasa 5 – nie mniej niż 10 zdań.

        Klasa 6 – nie mniej niż 12 zdań

        Klasa 7 – nie mniej niż 150 wyrazów

        Klasa 8 – nie mniej niż 200 wyrazów

         

        Kartkówki

        ( 5-10 minut ) przewidziane są na każdej lekcji, obejmują zakres materiału z ostatnich zajęć. Kartkówki uczniowie wklejają do zeszytu przedmiotowego.

        Wypowiedzi ustne

        Obejmują zakres materiału z ostatniej lekcji. Oceniana jest zawartość rzeczowa, umiejętność formułowania myśli, stosowanie terminologii polonistycznej.

        Celujący – odpowiedź wskazuje na szczególne zainteresowanie przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, prezentuje  własne przemyślenia i oceny, łączy wiadomości z różnych źródeł wiedzy.

        Bardzo dobry – odpowiedź jest trafna i wyczerpująca, zgodna z tematem.

        Dobry – odpowiedź zasadniczo samodzielna, ale niewyczerpująca, bierze udział w dyskusji- uzasadnia swoje racje w sposób komunikatywny;

        dostateczny – odpowiedź odbywa się z pomocą nauczyciela, który naprowadza ucznia na właściwą odpowiedź.

        Dopuszczający – wykazuje elementarną znajomość zagadnień polonistycznych, jednak niezbyt precyzyjnie udziela odpowiedzi na pytania nauczyciela, posiada duże braki w wiadomościach i umiejętnościach.

        Niedostateczny – nie udziela odpowiedzi na większość pytań zadanych przez nauczyciela, nawet o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela, posiada bardzo duże braki w wiadomościach koniecznych.

         

         

        3.Uczniom posiadającym  orzeczenia i opinie z poradni pedagogiczno- psychologicznej dostosowywane są wymagania edukacyjne zgodnie z zaleceniami  poradni.

         

        4. Uczeń 2 razy w ciągu półrocza bez konsekwencji może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji. Następnie otrzymuje pisemną uwagę.           

         5. Oceny klasyfikacyjne wystawiane są z ocen cząstkowych, jako średnie ważone z poszczególnych grup. Ocena z grupy to średnia arytmetyczna wszystkich ocen cząstkowych w danej grupie.

         

         

         

        GRUPY OCEN (FORMY PRACY)

        Prace klasowe.

         Sprawdziany wiadomości.

        Dyktanda klasowe.

        Wypowiedzi pisemne.

        Kartkówki.

        Praca na lekcji.

        Wypowiedzi ustne. Recytacja.

        Praca domowa.

         Prace dodatkowe.

        50%

        20%

        10%

        10%

        10%

         

         

        6.Ocena klasyfikacyjna, może być podwyższona o jeden stopień wyżej, jeśli uczeń jest finalistą konkursu na szczeblu gminy, powiatu lub województwa.

        7.Uczeń ma prawo do odwołania od oceny klasyfikacyjnej, zgodnie z postanowieniami zawartymi w Wewnątrzszkolnych Zasadach Oceniania.

        8.Wymagania:

         

        Ocena

        Wymagania

        Uczeń:

        Celująca

        • opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej,

        • samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o dużym stopniu trudności,

        • czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować i interpretować je w sposób pogłębiony i wnikliwy, posługując się terminologią z podstawy programowej,

        • posługuje się bogatym i różnorodnym słownictwem oraz poprawnym językiem, zarówno w mowie, jak i w piśmie,

        • aktywnie uczestniczy w lekcjach,

        • z powodzeniem bierze udział w konkursach tematycznie związanych z językiem polskim,

        • tworzy wypowiedzi pisemne zgodnie z wyznacznikami gatunkowymi, poprawne pod względem kompozycji, spójności wypowiedzi, językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, oryginalnością,

        • odznacza się samodzielnością i dojrzałością sądów,

        • wzorowo wykonuje prace domowe i zadania dodatkowe,

        • współpracuje w zespole,

        • wykorzystuje wiedzę, umiejętności i zdolności twórcze (kreatywność) przy odbiorze i analizie tekstów oraz tworzeniu wypowiedzi.

         

        Bardzo dobra

        • opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej,

        • samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o znacznym stopniu trudności,

        • czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować je samodzielnie, podejmuje próby interpretacji,

        • posługuje się bogatym słownictwem i poprawnym językiem, zarówno w mowie, jak i w piśmie,

        • aktywnie uczestniczy w lekcjach,

        • bierze udział w konkursach tematycznie związanych z językiem polskim,

        • tworzy wypowiedzi pisemne zgodnie z wyznacznikami gatunkowymi, w większości poprawne pod względem kompozycji, spójności wypowiedzi, językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym,

        • aktywnie uczestniczy w lekcjach,

        • wykonuje prace domowe, często angażuje się w zadania dodatkowe.

         

        Dobra

        • w większości opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej,

        • samodzielnie rozwiązuje zadania o niewielkim lub średnim stopniu trudności, a z pomocą nauczyciela – trudne,

        • czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, samodzielnie odnajduje w nich informacje,

        • w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia niewiele błędów językowych, ortograficznych i stylistycznych,

        • bierze czynny udział w lekcji,

        • wykonuje prace domowe.

         

        Dostateczna

        • częściowo opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej,

        • samodzielnie wykonuje tylko zadania łatwe; trudniejsze problemy i ćwiczenia rozwiązuje z pomocą nauczyciela,

        • odnajduje w tekście informacje podane wprost, rozumie dosłowne znaczenie większości wyrazów w tekstach dostosowanych do poziomu edukacyjnego,

        • w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia błędy językowe, ortograficzne i stylistyczne; wypowiedzi cechuje ubogie słownictwo,

        • wypowiada się krótko, ale wypowiedź jest na ogół uporządkowana,

        • niekiedy popełnia rażące błędy językowe zakłócające komunikację,

        • rzadko aktywnie uczestniczy w lekcjach,

        • wykonuje prace domowe, ale popełnia w nich błędy.

         

        Dopuszczająca

        • opanował w niewielkim stopniu umiejętności zapisane w podstawie programowej,

        • większość zadań, nawet bardzo łatwych, wykonuje jedynie z pomocą nauczyciela,

        • czyta niezbyt płynnie, niewłaściwie akcentuje wyrazy, nie stosuje odpowiedniej intonacji,

        • ma problemy z czytaniem tekstów kultury, ale podejmuje próby ich odbioru,

        • nie potrafi samodzielnie analizować i interpretować tekstów,

        • w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia rażące błędy utrudniające komunikację, ma ubogie słownictwo i trudności z formułowaniem nawet prostych zdań,

        • nie jest aktywny na lekcjach, ale stara się wykonywać polecenia nauczyciela,

        • pracuje niesystematycznie, wymaga stałej zachęty do pracy,

        • często nie potrafi samodzielnie wykonać pracy domowej, ale podejmuje próby.

         

        Niedostateczna

        • nie opanował nawet podstawowych wiadomości, ma bardzo duże braki w wiedzy i umiejętnościach z zakresu podstawy programowej,

        • ma kłopoty z techniką czytania,

        • nie odnajduje w tekście informacji podanych wprost, nie rozumie dosłownego znaczenia wielu wyrazów w tekstach dostosowanych do poziomu edukacyjnego,

        • nie wykonuje zadań ani poleceń nauczyciela,

        • wykazuje się niechęcią do nauki,

        • zaniedbuje wykonywanie prac domowych,

        • nie angażuje się w pracę grupy.

         

         

         

        9. Zakładane osiągnięcia uczniów

        Zakładane osiągnięcia uczniów wynikają z celów kształcenia i wychowania. Osiągnięcia podzielono na dwa etapy – na zakończenie klasy VI oraz klasy VIII.

         

        NA ZAKOŃCZENIE KLASY VI

         

        NA ZAKOŃCZENIE KLASY VIII

         

        W zakresie kształcenia literackiego i kulturowego

        Uczeń:

        • identyfikuje wypowiedź jako tekst literacki, informacyjny, publicystyczny lub reklamowy,

        • określa główny temat utworu literackiego, dzieła sztuki, artykułu prasowego,

        • wskazuje główną myśl tekstu,

        • wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio,

        • odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych,

        • odróżnia informacje o faktach od opinii,

        • nazywa wrażenia, jakie wzbudza w nim czytany tekst,

        • przedstawia własne rozumienie utworu i je uzasadnia,

        • wyraża sąd o postaciach i zdarzeniach,

        • wskazuje wartości w utworze oraz określa wartości ważne dla bohatera,

        • objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne w tekstach,

        • odróżnia dialog od monologu, rozumie ich funkcje w utworze,

        • omawia elementy świata przedstawionego,

        • opowiada o wydarzeniach fabuły oraz ustala kolejność zdarzeń,

        • wskazuje wątek główny oraz wątki poboczne,

        • charakteryzuje narratora, rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową,

        • wskazuje w utworze bohaterów głównych i drugoplanowych oraz określa ich cechy,

        • rozpoznaje fikcję literacką, rozróżnia elementy realistyczne i fantastyczne,

        • rozpoznaje podstawowe gatunki literackie (baśń, legendę, przypowieść, mit, opowiadanie, nowelę, dziennik, pamiętnik lub powieść),

        • rozpoznaje odmiany powieści i opowiadania,

        • omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu,

        • wyodrębnia obrazy poetyckie w poezji, charakteryzuje podmiot liryczny,

         

        • rozpoznaje w tekście środki stylistyczne (epitet, porównanie, przenośnię, wyrazy dźwiękonaśladowcze, zdrobnienie, zgrubienie, uosobienie, ożywienie, apostrofę, anaforę, pytanie retoryczne, powtórzenie) i określa ich funkcje,

        • rozpoznaje elementy rytmizujące wypowiedź, w tym wers, rym, strofę, refren, liczbę sylab w wersie, i rozumie ich funkcję,

        • dostrzega relacje między częściami wypowiedzi: wstępem, rozwinięciem i zakończeniem,

        • dostrzega swoistość tekstów kultury przynależnych do literatury, teatru, filmu, muzyki, sztuk plastycznych i audiowizualnych oraz wskazuje ich cechy charakterystyczne,

        • rozpoznaje komiks jako tekst kultury i wskazuje jego cechy charakterystyczne,

        • wyodrębnia elementy spektaklu teatralnego oraz dzieła filmowego i telewizyjnego,

        • jest świadomym odbiorcą tekstów kultury adresowanych do dzieci i młodzieży.

        • rozumie istotę adaptacji utworu literackiego i potrafi porównać ją z oryginałem,

        • odczytuje tekst poprzez przekład intersemiotyczny (np. rysunek, dramę, spektakl teatralny).

         

        W zakresie kształcenia językowego

        Uczeń:

        • rozumie pojęcia: głoska, litera, sylaba, akcent,

        • wyróżnia samogłoski i spółgłoski,

        • rozróżnia głoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie, ustne i nosowe,

        • zna i stosuje reguły akcentowania wyrazów,

        • rozróżnia odmienne i nieodmienne części mowy,

        • rozpoznaje w wypowiedziach rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, liczebniki, zaimki, przysłówki, przyimki, spójniki, partykuły, wykrzykniki i określa ich funkcję,

        • odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy, tryby i rodzaje,

        • odróżnia czasowniki dokonane od niedokonanych,

        • rozpoznaje bezosobowe formy czasownika,

        • rozumie konstrukcję strony biernej i czynnej czasownika, przekształca konstrukcję strony biernej na czynną i odwrotnie,

        • odmienia rzeczowniki przez przypadki i liczby oraz rozpoznaje rodzaj rzeczownika,

        • odmienia przymiotniki przez przypadki, liczby i rodzaje,

         

        • stopniuje przymiotniki i przysłówki oraz używa poprawnych form stopnia równego, wyższego i najwyższego w tworzonych wypowiedziach,

        • wyróżnia typy liczebników i zaimków,

        • rozpoznaje formy przypadków, liczby, osoby, czasu, trybu i rodzaju gramatycznego czasowników, rzeczowników, przymiotników, liczebników i zaimków,

        • oddziela temat fleksyjny od końcówki,

        • stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych,

        • rozumie rolę nieodmiennych części mowy w wypowiedzeniach i poprawnie stosuje spójniki i przyimki,

        • nazywa części zdania (podmiot, orzeczenie, dopełnienie, przydawka, okolicznik) i rozpoznaje ich funkcje składniowe w wypowiedzeniach,

        • określa funkcję wyrazów poza zdaniem, rozumie ich znaczenie i poprawnie stosuje w wypowiedziach,

        • rozpoznaje związki wyrazów w zdaniu,

        • rozpoznaje wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, rozumie ich funkcje,

        • wie, czym się różni zdanie od równoważnika zdania, i rozumie funkcje tych wypowiedzeń,

        • rozróżnia zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte oraz zdania pojedyncze i złożone,

        • rozpoznaje typy zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie,

        • przekształca konstrukcje składniowe, np. zdania złożone w pojedyncze i odwrotnie, zdania w równoważniki zdań i odwrotnie,

        • poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne, pisze poprawnie pod względem ortograficznym, stosując wiedzę o wymianie głosek, pisowni wielką i małą literą, pisowni nie z różnymi częściami mowy,

        • wskazuje główne cechy języka mówionego i języka pisanego,

        • posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny,

        • identyfikuje tekst jako komunikat, rozróżnia typy komunikatów,

        • identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi,

        • dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu wypowiedzi,

        • rozróżnia synonimy, antonimy, wyrazy wieloznaczne, rozumie ich funkcje w tekście i stosuje w wypowiedziach,

        • rozpoznaje związki frazeologiczne, rozumie ich znaczenie oraz poprawnie stosuje w wypowiedziach, rozpoznaje słownictwo neutralne i wartościujące, rozumie ich funkcje w tekście,

        • zna i stosuje zasady spójności formalnej i semantycznej tekstu,

        • używa stylu stosownego do sytuacji komunikacyjnej,

        • stosuje zasady etykiety językowej.

         

        W zakresie tworzenia wypowiedzi

        Uczeń:

        • uczestniczy w rozmowie na zadany temat,

        • rozróżnia typy argumentów,

        • wskazuje środki perswazji użyte w tekstach, rozumie ich funkcję,

        • rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikacji,

        • stosuje intonację poprawną ze względu na cel wypowiedzi,

        • tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: dialog, opowiadanie, opis, list, sprawozdanie, dedykacja, zaproszenie, podziękowanie, ogłoszenie, życzenia, charakterystyka, tekst o charakterze argumentacyjnym,

        • tworzy logiczną, semantycznie pełną i uporządkowaną wypowiedź,

        • stosuje odpowiednią do danej formy gatunkowej kompozycję i układ graficzny,

        • rozumie rolę akapitów w budowaniu wypowiedzi, zna zasady ich budowy i je stosuje,

        • dokonuje selekcji informacji,

        • tworzy plan odtwórczy i twórczy tekstu,

        • redaguje notatki,

        • opowiada o przeczytanym tekście,

        • rozróżnia współczesne formy komunikatów i odpowiednio się nimi posługuje,

        • tworzy opowiadania związane z treścią utworu,

        • redaguje scenariusz filmowy na podstawie fragmentów książki oraz własnych pomysłów,

        • wygłasza z pamięci tekst z odpowiednią intonacją, dykcją, właściwym akcentowaniem.

         

        W zakresie samokształcenia

        Uczeń:

        • doskonali ciche i głośne czytanie,

        • zapisuje pozyskane informacje w różnej formie,

        • korzysta z informacji zawartych w różnych źródłach,

        • gromadzi i selekcjonuje pozyskane informacje, poddaje je krytycznej analizie,

        • stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych,

        • korzysta ze słowników ogólnych języka polskiego, także specjalnych, oraz słownika terminów literackich,

        • efektywnie posługuje się technologiami informacyjno-komunikacyjnymi i wykorzystuje je do prezentowania własnych zainteresowań.

         

         

        Uczeń powinien opanować treści wymagane w klasach IV–VI, a ponadto

        W zakresie kształcenia literackiego i kulturowego

        Uczeń:

        • wyszukuje w tekście potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu, porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie,

        • dostrzega różnice między literaturą piękną a innymi rodzajami piśmiennictwa,

        • rozróżnia rodzaje i gatunki literackie (w tym pamiętnik, komedię, fraszkę, sonet, pieśń, tren, balladę, epopeję, tragedię),

        • rozpoznaje w utworze środki stylistyczne (neologizm, eufemizm, porównanie homeryckie, inwokacja, symbol, alegoria) i określa ich funkcje,

        • rozpoznaje gatunki dziennikarskie (reportaż, wywiad, artykuł, felieton) i określa ich podstawowe cechy,

        • rozpoznaje w utworach rodzaje komizmu i określa ich funkcje,

        • rozpoznaje w tekście ironię i określa jej funkcję,

        • określa problematykę egzystencjalną w tekście i poddaje ją refleksji,

        • uwzględnia w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty,

        • wykorzystuje w interpretacji tekstów literackich elementy wiedzy o historii i kulturze,

        • określa wartości etyczne i estetyczne w tekstach kultury,

        • recytuje utwór literacki w interpretacji zgodnej z jego tematem i stylem,

        • interpretuje dzieła sztuki (obraz, grafika, rzeźba, fotografia),

        • znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych.

         

        W zakresie kształcenia językowego

        Uczeń:

        • zna mechanizm uproszczeń i upodobnień fonetycznych, zaniku dźwięczności w wygłosie i rozumie ich znaczenie dla wymowy i pisowni,

        • w wyrazie pochodnym wskazuje temat słowotwórczy i formant; określa rodzaje formantów i wskazuje ich funkcje w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym, rozróżnia realne i słowotwórcze znaczenie wyrazu; rozpoznaje rodzinę wyrazów, łączy wyrazy pokrewne, wskazuje rdzeń,

        • zna zasady tworzenia wyrazów złożonych, odróżnia ich typy,

        • rozpoznaje imiesłowy, rozumie zasady ich tworzenia i odmiany, poprawnie stosuje imiesłowowy równoważnik zdania i rozumie jego funkcje; przekształca go na zdanie złożone i odwrotnie,

        • rozróżnia wypowiedzenia wielokrotnie złożone,

        • odróżnia mowę zależną i niezależną, przekształca mowę zależną na niezależną i odwrotnie,

        • rozumie i stosuje zasady dotyczące wyjątków od reguły polskiego akcentu,

        • dostrzega zróżnicowanie słownictwa, rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu, wyrazy rodzime i zapożyczone,

        • zna typy skrótów i skrótowców – określa ich funkcje w tekście,

        • rozpoznaje nazwy osobowe i miejscowe, używa poprawnie ich form gramatycznych,

        • rozumie znaczenie homonimów,

        • wyróżnia środowiskowe i regionalne odmiany języka,

        • rozróżnia treść i zakres znaczeniowy wyrazu, rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje podstawowe style funkcjonalne,

        • zna zasady grzeczności językowej i stosuje ją w wypowiedziach,

        • rozróżnia normę językową wzorcową oraz użytkową i stosuje się do nich,

        • rozumie, na czym polega błąd językowy,

        • wykorzystuje wiedzę o wymianie głosek w wyrazach pokrewnych oraz w tematach fleksyjnych wyrazów odmiennych,

        • poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosując odpowiednie znaki interpunkcyjne, wykorzystuje wiedzę o różnicach w pisowni samogłosek ustnych i nosowych, spółgłosek twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych,

        • zna i stosuje w praktyce zasady pisowni wyrazów nieodmiennych i pisowni partykuły „nie” z różnymi częściami mowy.

         

        W zakresie tworzenia wypowiedzi

        Uczeń:

        • tworzy wypowiedź, zachowując zasady kompozycji, budowy akapitu jako spójnej całości myślowej oraz spójności językowej między akapitami,

        • redaguje plan kompozycyjny własnej wypowiedzi,

        • funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę,

        • wykorzystuje znajomość tezy i hipotezy oraz argumentów przy redagowaniu rozprawki oraz innych tekstów argumentacyjnych,

        • odróżnia przykład od argumentu,

        • przeprowadza wnioskowanie jako element wywodu argumentacyjnego,

        • rzeczowo uzasadnia własne zdanie w dyskusji,

        • rozpoznaje w wypowiedziach środki perswazji i manipulacji oraz określa ich funkcje,

        • zna i stosuje zasady etyki wypowiedzi,

        • tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach: opowiadanie twórcze, recenzja, rozprawka, podanie, życiorys, CV, list motywacyjny, przemówienie, wywiad,

        • wykonuje przekształcenia na tekście cudzym: skraca, streszcza, rozbudowuje i parafrazuje, formułuje pytania do tekstu,

        • dokonuje interpretacji głosowej tekstów.

         

        W zakresie samokształcenia

        Uczeń:

        • korzysta z informacji, respektując prawa autorskie,

        • rozwija swoje uzdolnienia i zainteresowania,

        • uczestniczy w życiu kulturalnym swojego regionu,

        • realizuje projekty edukacyjne,

        • przygotowuje prezentacje, wykorzystując technologie multimedialne,

        • samodzielnie prezentuje wyniki swojej pracy,

        • systematycznie się uczy,

        • pogłębia wiedzę przedmiotową poprzez udział w wykładach, konkursach,

        • potrafi formułować opinie i rozwija umiejętność krytycznego myślenia.

         

    • Logowanie